BÓL KOLANA

Ból kolana jest powszechnie występującym zjawiskiem wśród ludzi w każdym wieku i z różnymi poziomami aktywności fizycznej. Omawiając terminy związane z bólem kolan, takie jak: ból rzepkowy, zespół bólowy rzepkowo-udowy, zespół przedziału przyśrodkowego, chondromelacja rzepki, zespół pasma biodrowo-piszczelowego, te terminy są po używane jako opisy różnych rodzajów bólu kolana. Zasadniczo „ból kolana” może być przyśrodkowy, boczny lub przedni, w zależności od biomechaniki i patobiomechaniki stóp, która występuje u pacjenta.

Przyczyna biomechaniczna

Przyczynia się do tego wiele czynników, w tym: zwiększony kąt Q (kąt utworzony między osią podłużną kości udowej, reprezentujący linię naciągnięcia mięśnia czworogłowego i linię reprezentującą naciąg ścięgna rzepki), kolana koślawe i kolana szpotawe, napięcie mięśnia brzuchatego łydki, pasmo biodrowo-piszczelowe i mięsień obszerny przyśrodkowy, przeprosty kolan oraz skręcanie i rotację kości piszczelowej. Oceniając i lecząc ból kolana, należy pamiętać, że kolano znajduje się między biodrem a stopą, dlatego często istnieje związek między biodrem a kolanem oraz stopą i kolanem.

Jeśli ból kolana jest idiopatyczny, przyczyną może być nadmierna pronacja lub supinacja oraz połączenie obu. Michaud (1997) stwierdza, że na każdy 1 ° pronacji kość piszczelowa obraca się wewnętrznie o 1 °, wpływając na staw kolanowy. Powoduje to przeniesienie naprężeń generowanych przez rotację piszczeli. Wewnętrzny lub zewnętrzny obrót kości piszczelowej może powodować zmianę toru poruszania się rzepki i kości udowej na przyśrodkowy, to może sprzyjać bocznemu lub przyśrodkowemu ułożeniu rzepki, gdy zewnętrzne mięśnie rotatora biodrowego lub przywodziciele napinają się jako kompensacja pronacji, lub supinacji oraz zewnętrznego, lub wewnętrznego skrętu piszczeli.
 
Ból może wystąpić po stronie bocznej kolana i być związany z więzadłami. Gdy stopa jest w pozycji supinacji przed uderzeniem o podłoże lub występuje koślawość przodostopia (> 10 °), może to powodować uderzenie boczne stopy w celu uzyskania kontaktu z podłożem, a to z kolei wywiera nacisk na boczną część kolana. Pacjent, uderzając podczas chodu boczną krawędzią stopy o podłoże, a następnie w trakcie środkowej fazy podparcia wykonując szybką pronację, może odczuwać ból przedniego przedziału kolana, ponieważ ścięgno rzepki porusza się nieprawidłowo, a mianowicie bocznie i przyśrodkowo, oraz wykoślawia przodostopie. Podobne warunki wystąpią u pacjentów z koślawością przodostopia (<10 °).
 

Wewnętrzna rotacja kości piszczelowej jest czynnikiem przyczyniającym się do spowodowania przyśrodkowego obciążenia bocznych struktur więzadłowych, które otaczają przyśrodkowy przedział kolana i podudzie. Zewnętrzna rotacja kości piszczelowej może dodatkowo obciążyć boczny przedział stawu kolanowego. 

Dodatkowym czynnikiem komplikującym może być koślawość przodostopia i zewnętrzne lub wewnętrzne skręcenie trzony kości piszczelowej (tak zwana torsja), które spowoduje niewłaściwą kompensację w tkankach miękkich. W celu skorygowania pozycji palcy u stóp (na zewnątrz lub do środka) w pozycji Malleolar do tak zwanej normalnej zgodnie z linią Roota (1977) i omówioną w Clinical Biomechanics, Volume 20, Issue 4 (2005), p443-450 Xiang Liua, Wangdo Kima, Burkhard Drerupb, Arjandas Mahadevc].

Objawy

Ból kolana może być odczuwalny w bocznym, przyśrodkowym lub przednim przedziale, może mieć charakter odczucia tępego lub ostrego bólu. Często u sportowców dolegliwości pojawiają się dopiero po jakimś czasie w trakcie cyklu treningowego. Pacjenci cierpiące z powodu przedniego przedziału kolana często mówią, że ból występuje na całym kolanie, dlatego w ramach procedury badawczej należy ocenić deformację przodostopia.

Postępowanie

Ortezy powinny być wykonane indywidualnie dla każdego pacjenta oraz noszone regularnie, aby pomóc w uzyskaniu neutralnej pozycji stóp, dzięki temu przywrócimy staw kolanowy do prawidłowego wzorca, zapobiegając w ten sposób dalszemu zużyciu stawu. W przypadku stwierdzenia  koślawości przodostopia, podczas badania, oraz odczuwania przez pacjenta bólu bocznego lub przedniego przedziału kolana, do ortezy można zastosować dodatek ICB na przodostopie, aby pomóc w leczeniu.

Budowa stawu kolanowego
Nadmierna pronacja
Model kości piszczelowej ROTACJA TORSJA
Orteza z zastosowanym klinem na przodostopie

Materiały ICB Medical / konsultacja Piotr Kostrzębski – Fizjoterapeuta, Ortopodolog, Podiatra, Terapeuta manualny, Międzynarodowy instruktor FDM NEURO.