Hallux Abducto Valgus - PALUCH KOŚLAWY (Haluks)
Hallux Abducto Valgus lub popularnie nazywany haluksem to powiększenie stawu u podstawy palucha. Haluks to koślawe odchylenie palucha zwykle związane z egzystozą pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego (MTPJ).
Przyczyna biomechaniczna
Głównymi czynnikami biomechanicznymi w rozwoju palucha koślawego jest nadmierna pronacja stawu podskokowego w połączeniu z krótszą pierwszą kością śródstopia.
Stopa w nadmiernej pronacji wymusza przesunięcie środka ciężkości ciała w kierunku linii środkowe, przenosząc siły na środkowy obszar przedniej części stopy. To działanie daje większe obciążenie na palucha podczas fazy chodzenia w czasie obciążenia przodostopia, jednocześnie zwiększając obciążenie trzonu pierwszej kości śródstopia w kierunku przywodzenia, powodując obrót trzonu, co następnie powoduje, że paluch kompensuje poprzez odwiedzenie. Paluch odchyla się w kierunku mniejszego palca, a staw powiększa się, aby uwzględnić dodatkowe obciążenie.
Paluch koślawy, nie jest dziedziczony. Dziedziczne są uwarunkowania strukturalne i biomechaniczne takie jak krótsza pierwsza kość śródstopia oraz nadmierna pronacja. W niektórych przypadkach halluks jest spowodowany zapaleniem stawów lub urazem. Pęknięcia lub złamanie w stawie mogą prowadzić do zmian artretycznych i rozwoju deformacji palucha, jednocześnie ograniczając zakres ruchu w stawie.
Wbrew powszechnemu przekonaniu obuwie nie jest częstą przyczyną haluksa. Chociaż słabe obuwie w połączeniu z czynnikami biomechanicznymi mogą powodować szybszy rozwój i pogłębianie halluksa.
Hallux Abducto Valgus może występować w 3 stopniach: pierwszy, drugi i trzeci. Etapy te odnoszą się do postępującego odchylenia palucha w kierunku linii środkowej ciała. Często haluks w trzecim stadium powoduje, że paluch nakłada się lub zachodzi na drugi palec, zwykle ograniczając ruchomość i powodując ból u pacjenta.
Objawy
Odczuwalny ból w okolicy pierwszego stawu śródstopno paliczkowego oraz wystający guzek po przyśrodkowej stronie palucha, który powiększa się z czasem. Skóra i tkanka wokół haluksa może być spuchnięta lub zaczerwieniona, ta część może być bardzo bolesna lub w niektórych przypadkach pacjenci wcale nie odczuwają bólu. Nieleczony paluch będzie coraz bardziej koślawił się, aż osiągnie trzeci stopień, w którym duży palec zachodzi na drugi. W rezultacie może wystąpić ból, dyskomfort i trudności w noszeniu butów z powodu deformacji haluksa. Może również rozwinąć się zapalenie i sztywność stawu.
Koślawość palucha może wpłynąć na pozostałe palce. Ucisk palucha w kierunku mniejszych palców stóp może spowodować, że paznokcie palców zaczną wrastać w boki łożyska paznokcia lub mogą powstać odciski na mniejszych palcach. Z powodu odchylenia palucha może rozwinąć się również palec młotkowaty w drugim palcu.
Postępowanie
Pierwszy i drugi stopień halluksa może być z powodzeniem leczony za pomocą odpowiednio dopasowanych wkładek, aby wyrównać i kontrolować stopy. Odpowiednio indywidualnie wymodelowane ortezy ICB Medical do neutralnej pozycji stawu podskokowego, pomogą w ograniczeniu nadmiernej pronacji. To z kolei spowoduje zmianę rozkładu masy ciała i zdjęcie obciążenia z pierwszego stawu śródstopno paliczkowego, zmniejszając odwiedzenie palucha – ostatecznie uniemożliwiając dalszy rozwój choroby.
Materiały ICB Medical / konsultacja Piotr Kostrzębski – Fizjoterapeuta, Ortopodolog, Podiatra, Terapeuta manualny, Międzynarodowy instruktor FDM NEURO.