Sesamoiditis to bolesne zapalenie aparatu trzeszczkowego, znajdującego się pod I głową kości śródstopia. Charakteryzuje się bólem, zwykle występuje w połączeniu z usztywnionym lub nadruchomym zgięciem podeszwowym pierwszego stawu śródstopia.
Zauważono, że sesamoiditis występuje w ponad 4% urazów stóp [1]. W innym badaniu przedstawiono, że kompleks trzeszczkowy przenosi 50% masy ciała i ponad 300% podczas wybicia z palucha w czasie cyklu chodu i jest podatny na liczne patologie [2,3]. Występowanie nadmiernego zgięcia podeszwowego pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego, może być czynnikiem predysponującym do zapalenia trzeszczki (Potter i wsp.1992) [4].
Trzeszczki osadzone są w ścięgnie zginacza krótkiego palucha, i działają jak bloczki, wywierając nacisk z palucha na podłoże, pomagając wybiciu się z palucha w ostatniej fazie chodu. One nie tylko mają przenieść nacisk masy ciała i grawitacji, ale także nacisk ściśnięcia od ścięgna zginacza paluch krótkiego. Trzeszczki zapewniają gładką powierzchnię, przez którą ścięgna ślizgają się, w ten sposób wzrasta zdolność ścięgien do przenoszenia sił mięśniowych. Podczas gdy przodostopie także wspomaga w obciążaniu i pomaga unieść kości palucha. Powtarzające się chroniczne zwiększone ciśnienie i napięcie na pierwszym stawie śródstopno-pliczkowym, może powodować podrażnienie i zapalenie aparatu trzeszczkowego. W niektórych przypadkach trzeszczki mogą być rozwidlone lub występować jako wieloczęściowe, a nawet może wystąpić martwica z powodu utraty dopływu krwi do trzeszczek.
Badanie
Fizjoterapeuta powinien zawsze sprawdzać pacjenta pod kątem ruchomości pierwszego promienia stopy, nadmobilności czy sztywności, za pomocą testu, który jest przedstawiony na filmie z obok. Ten test pozwoli ustalić, czy zakres ruchu stawu jest ograniczony ze względu na nieruchomy stan kostny. Można wykonać badanie paplacyjne aparatu trzeszczkowego w celu potwierdzenia stanu zapalnego.
Kiedy występuje u pacjenta nadmierna pronacja lub haluks, trzeszczki przemieszczają się do boku i ostatecznie kończą w przestrzeni między pierwszą i drugą kością śródstopia [6], powodując uraz aparatu trzeszczkowego. Chód pacjenta może zostać zaburzony, podczas próby kompensacji przesunięcie ciężaru do bocznej części stopy i może powodować biomechaniczną reakcję łańcuchową dającą efekty kompensacyjne w górnej części ciała, takie jak ból bioder.
Postępowanie
Zazwyczaj nieinwazyjne leczenie obejmuje wykonanie wkładek ortopedycznych w celu ograniczenia nadmiernej pronacji. Kiedy pierwszy staw śródstopno-paliczkowy ma ograniczoną lub zwiększoną mobilność, należy zmodyfikować wkładki ortopedyczne w ten sposób, aby odciążyć staw. W przypadku ortezy o długości 2/3 należy nałożyć klin na przodostopie na dalszą krawędź wkładki, jak pokazano poniżej i wykonać wycięcie w kształcie półksiężyca pod pierwszą głową śródstopia. W przypadku wkładki pełnej długości można użyć miniszlifierki i zrobić odciążanie w postaci rowku pod pierwszy staw śródstopno-paliczkowy (patrz poniżej).